Afscheidsverhaal van Peter en Leontien

07-01-2021 11:37

Afscheid nemen in het coronajaar 2020. Peter verloor beide ouders en hoewel het virus niet de aanleiding van overlijden was, tekent covid het afscheid van beiden.

Via een videoverbinding vertelt Peter rustig en liefdevol over zijn vader en moeder. Leontien en de honden zijn tijdens het gesprek dichtbij. Soms is op het scherm alleen even een wollige vacht of een hondensnuit te zien. Uit alles is voelbaar: het viertal heeft elkaar dit jaar hard nodig gehad en stevig vastgehouden.

“Mijn vader was licht dementerend, maar stond volop in het leven. Van hem mocht het nog wel even duren, hij zorgde graag voor mijn dementerende moeder. In het voorjaar kreeg hij een hersenbloeding. Heel onverwacht. Ik vond hem op de grond. Mijn moeder zat naast hem en begreep niet wat er gebeurd was.”

Peter is ruim vier jaar mantelzorger voor zijn ouders als hij zijn vader aantreft, niet geheel meer bij bewustzijn. Peters zus komt na een telefoontje en neemt ter plekke afscheid van hun vader. In de ziekenhuisweek die volgt, staat Peter er door de corona-maatregelen alleen voor. “Ik respecteerde de keus van mijn zus om niet naar het ziekenhuis te komen en heb mede daardoor alles alleen besloten en verwerkt. De keus om morfine toe te dienen, slaapmiddel te geven en het tekenen van de overlijdensactie. Dat heeft diepe indruk gemaakt.”

Foto: Evelien Ligthart

Voor moeder komt een plek vrij in een verzorgingshuis.
Voor haar hoeft het leven niet meer. Ze mist haar man, vindt het verzorgingshuis maar niets en worstelt met haar onophoudelijk toenemende dementie.

“Mijn moeder viel uit bed en brak haar heup. In het verzorgingshuis was ze op covid getest, maar de uitslag was nog niet bekend. Toen ze in het ziekenhuis terechtkwam bleek ze covid te hebben. Ze is nog aan haar heup geopereerd en daarna naar een covid-verzorgingshuis gegaan. We mochten niet meer bij haar komen. Later bleken mijn zus, Leontien en ik corona te hebben.”

Peters moeder drinkt en eet niet meer en weigert ook haar medicatie. Aan het einde van de week sterft ze, toch onverwachts, op dezelfde rustige manier als haar man, zacht wegglijdend door morfine en slaapmedicatie.

“Haar dood was minder intens, omdat ik er niet bij kon zijn, maar ook omdat ze zelf niet meer wilde.”

Binnen een half jaar moeten Anja, Peter en Leontien twee uitvaarten regelen.

Evelien helpt hen daarbij. Ze kent de omgeving, de faciliteiten en corona-regels op haar duimpje. Ze regelt dat het afscheid van hun vader mag plaatsvinden in de tuin van het Kasteel van Rhoon: alle gasten op veilige afstand en toch liefdevol bij elkaar. Een Franse trompettist die Nederland niet kan verlaten door de covid-maatregelen, speelt de jazzmuziek waar vader zo van hield.

“Ik denk dat hij genoten zou hebben van zijn uitvaart. Evelien had een T-Ford geregeld als rouwauto. De kist zat met een spanband vast. We hebben er nog over gegeind dat we hoopten dat hij er niet uit zou schuiven. Wat ik zo mooi vond, en dat is echt iets wat Evelien voor elkaar krijgt: de oldtimerclub was zelfs trots dat we hun auto wilden gebruiken. En Evelien droeg die dag bretels. In een tussenzinnetje had ik verteld dat mijn vader altijd bretels droeg. Hij zou het prachtig hebben gevonden.”

Ook het afscheid van moeder regelt Evelien.“Mijn moeder hield niet van poespas. En omdat wij nog net aan het einde van onze quarantaine zaten, mochten Leontien en ik niet dichtbij zijn. In een oldtimer, van dezelfde oldtimerclub, is Evelien met mijn moeder van de opbaarlocatie naar het crematorium gereden. Ze had twee prachtige boeketten laten maken, als symbool voor mijn zus en mij. In de buurt van het crematorium hebben wij op ruime afstand van elkaar met familie en vrienden een haag gevormd. Evelien deed de achterdeur van de auto open en gaf de boeketten aan ons. Mijn moeders lievelingsnichtje zei bij het sluiten van de autodeur ‘oma zou niet meer gewild hebben’. Dat geeft me het gevoel dat we het goed hebben gedaan.”

Leontien vertelt hoe het half jaar hun kijk op afscheid heeft veranderd.

“In 2018 heb ik drie keer in een uitvaartcentrum gezeten. Drie keer eenzelfde afscheid. Sinds we bij de uitvaart van Peters vader hebben gezien wat er, ondanks de covid-beperkingen, allemaal mogelijk is, hoe licht het kan zijn en met hoeveel positieve energie Evelien dat regelt, praten Peter en ik ook makkelijker over onze eigen uitvaarten. Het is van iets verdrietigs, iets moois geworden. Ik vind het knap hoe Evelien dat voor elkaar heeft gekregen. Ze heeft echt gehoord wat bij ons past en ingezien wat ons zou helpen om goed afscheid te kunnen nemen.”

Dag en nacht bereikbaar

Bel 010 2236215 voor directe hulp bij overlijden.

Dan blijkt waarom de honden zo dierbaar zijn.

“Mijn ouders waren de vaste oppas voor onze eerste hond. Als we nu met de honden over het strand lopen, mis ik ze. En omgekeerd: als ik ze mis, gaan Leontien en ik met de honden naar zee. Zelfs toen mijn moeder vergaand dementeerde, waren de honden een lichtpuntje voor haar. Na het afscheid maakten we lange wandelingen op het stand om te wennen aan de rust. Het waren vier intense jaren, maar Leontien en ik zijn dankbaar dat mijn ouders en ook haar overleden vader altijd zo dichtbij waren. En dat we door deze twee uitvaarten een afscheid niet meer als iets verschrikkelijks zien. We weten nu dat het ondanks het verdriet ook heel mooi kan zijn. Ik heb al bedacht hoe de mijne wordt: ik houd van de zee, ben een surfer. Ik neem afscheid in een gele kist in een surf-bus.”